فرض کنید که سوار بر دوچرخه‌ی خود می‌خواهید از یک تپه‌ی شیب‌دار بالا بروید. شاید شما هم با ما هم عقیده باشید که این کار تقریبا غیر ممکن است. حال فرض کنید که با همان دوچرخه در یک مسیر صاف یا سرازیری در حال حرکت هستید. احتمالا در بخش‌هایی از مسیر خود اصلا نیاز به رکاب زدن هم نخواهید داشت. ماشین‌ها نیز مانند دوچرخه‌ها در مسیرهای مختلف به سرعت، قدرت و دنده‌های متفاوتی نیاز دارند که این وظیفه بر عهده‌ی گیربکس‌ها می‌باشد. در ادامه بیشتر به بررسی این قطعه‌ی مهم می‌پردازیم.
گیربکس چیست؟
به طور کلی گیربکس‌ها ماشین‌های ساده‌ای هستند که می‌توانند سرعت یا نیرو ماشین را کم یا زیاد کنند و یا حتی نیروی تولید شده را به یک سمت هدایت نمایند. در گیربکس چرخ دنده‌ها به هم متصلند تا دندانههای یک چرخ به دندانههای چرخ دیگر قفل شوند و از لغزش آن‌ها جلوگیری به عمل آید. در نتیجه نیرو روان‌تر و کارآمدتر منتقل خواهد شد.
طول عمر گیربکس چه قدر است؟
فرقی نمی‌کند که ماشین شما دنده اتوماتیک باشد یا دستی به هر حال آنچه مهم است نحوه‌ی رانندگی و نگهداری شما از ماشین می‌باشد. به طور کلی گیربکس‌ها سال‌ها دوام می‌آورند و در ابتدا وارد پروسه‌ی ترمیم و تعمیر می‌شوند و در نهایت اگر به مشکل آن‌ها رسیدگی نشود شاید نیاز به تعویض هم داشته باشند. میزان باری که به خودرو تحمیل می‌کنید و حتی دمای محیط بیرونی ماشین می‌توانند از جمله عوامل موثر در طول عمر گیربکس‌ها باشند. نمونه‌های دستی به سبب ساختار ساده‌تری که دارند معمولا راحت‌تر تعمیر می‌شوند.
چه عواملی به جعبه دنده آسیب وارد می‌کند؟
- استفاده از واسکازین نامناسب
- نفشردن پدال کلاچ تا انتها به هنگام تعویض دنده
- با یک دست رانندگی کردن
- عبور از سرعتگیرها با سرعت زیاد
- عدم تعویض به موقع دنده
خرابی گیربکس می‌تواند عواقب جانی و مالی متعددی را به بار آورد. لذا لازم است که افراد با اصلاح رانندگی خود طول عمر و کارایی ماشینشان را بالا ببرند.
نشانه‌هایی که ناشی از خرابی گیربکس می‌باشند
- نشت مایع از زیر ماشین
- شنیدن صدای ناله یا زوزه مانند از ماشین
- لیز خوردن ماشین به هنگام تعویض دنده
- کند شدن ماشین و تاخیر در پاسخ دادن
- استشمام بوی سوختگی
از میان نشانه‌های فوق لازم است که در مورد مولفه نخست کمی توضیح دهیم. نشت هر نوع مایعی در زیر ماشین بیانگر نشت روغن جعبه دنده نمی‌باشد. واسکازین لک‌های قرمز مایل به قهوه‌ای ایجاد می‌کند. سایر لک‌ها می‌توانند ناشی از روغن موتور و یا آب رادیاتور باشند
